W tym tygodniu Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO), opublikowała swój pierwszy globalny raport na temat aspektów bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do produktów na bazie komórek.
Celem raportu jest dostarczenie solidnych podstaw naukowych, które umożliwią stworzenie ram regulacyjnych i skutecznych systemów gwarantujących bezpieczeństwo alternatywnych białek.
Corinna Hawkes, dyrektor wydziału systemów żywnościowych i bezpieczeństwa żywności FAO, powiedziała: „FAO wspólnie ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) wspiera swoich członków, zapewniając doradztwo naukowe, które może być przydatne dla organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywności i stanowić podstawę do zarządzania różnymi kwestiami związanymi z bezpieczeństwem żywności”.
W oświadczeniu FAO czytamy: „Żywność oparta na komórkach nie jest żywnością przyszłości. Ponad 100 firm/start-upów opracowuje już produkty żywnościowe oparte na komórkach, gotowe do komercjalizacji i oczekujące na zatwierdzenie”.
W raporcie wskazano, że te stymulujące innowacje w systemach żywnościowych stanowią odpowiedź na „ogromne wyzwania związane z żywnością” związane z tym, że w 2050 roku populacja świata osiągnie 9,8 miliarda.
Ponieważ niektóre produkty spożywcze na bazie komórek znajdują się już na różnych etapach rozwoju, w raporcie podkreślono, że „kluczowe jest obiektywne oszacowanie korzyści, jakie mogą one przynieść, a także wszelkich zagrożeń z nimi związanych – w tym kwestii bezpieczeństwa żywności i jakości”.
Raport zatytułowany „Aspekty bezpieczeństwa żywności w żywności komórkowej” zawiera syntezę literatury na temat istotnych zagadnień terminologicznych, zasad procesów produkcji żywności komórkowej, globalnego krajobrazu ram regulacyjnych oraz studia przypadków z Izraela, Kataru i Singapuru, „mające na celu podkreślenie różnych zakresów, struktur i kontekstów otaczających ich ramy regulacyjne dotyczące żywności komórkowej”.
Publikacja uwzględnia wyniki konsultacji eksperckich pod przewodnictwem FAO, które odbyły się w Singapurze w listopadzie ubiegłego roku. W ich trakcie przeprowadzono kompleksową identyfikację zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, stanowiącą pierwszy krok formalnego procesu oceny ryzyka.
Identyfikacja zagrożeń objęła cztery etapy procesu produkcji żywności komórkowej: pozyskiwanie komórek, wzrost i produkcję komórek, zbiór komórek oraz przetwarzanie żywności. Eksperci zgodzili się, że chociaż wiele zagrożeń jest już dobrze znanych i występuje w żywności produkowanej konwencjonalnie, konieczne może być skupienie się na konkretnych materiałach, surowcach, składnikach – w tym potencjalnych alergenach – oraz sprzęcie, które są bardziej specyficzne dla produkcji żywności komórkowej.
Chociaż FAO używa określenia „żywność oparta na komórkach”, raport przyznaje, że „hodowlana” i „hodowlana” to również terminy powszechnie używane w branży. FAO apeluje do krajowych organów regulacyjnych o wprowadzenie jasnego i spójnego języka w celu ograniczenia nieporozumień, co ma kluczowe znaczenie dla etykietowania.
Autorzy raportu sugerują, że do oceny bezpieczeństwa żywności w przypadku produktów spożywczych na bazie komórek odpowiednie jest podejście uwzględniające każdy przypadek, ponieważ chociaż można wysunąć uogólnienia dotyczące procesu produkcyjnego, każdy produkt może wykorzystywać inne źródła komórek, rusztowania lub mikronośniki, składy pożywek hodowlanych, warunki hodowli i konstrukcje reaktorów.
W dokumencie stwierdzono również, że w większości krajów żywność pochodzenia komórkowego może być oceniana w ramach istniejących ram prawnych dotyczących nowej żywności, przytaczając jako przykłady poprawki wprowadzone przez Singapur do przepisów dotyczących nowej żywności, które uwzględniają żywność pochodzenia komórkowego, oraz formalne porozumienie Stanów Zjednoczonych w sprawie wymogów dotyczących etykietowania i bezpieczeństwa żywności wyprodukowanej z hodowanych komórek zwierząt gospodarskich i drobiu. W dokumencie dodano, że Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) zadeklarował zamiar opracowania przepisów dotyczących etykietowania produktów mięsnych i drobiowych pochodzących z komórek zwierzęcych.
Według FAO „obecnie istnieje ograniczona ilość informacji i danych na temat bezpieczeństwa żywności opartej na komórkach, które mogłyby pomóc organom regulacyjnym w podejmowaniu świadomych decyzji”.
W raporcie wskazano, że zwiększenie generowania i udostępniania danych na poziomie globalnym jest niezbędne do stworzenia atmosfery otwartości i zaufania, umożliwiającej pozytywne zaangażowanie wszystkich interesariuszy. Stwierdzono również, że międzynarodowe działania w ramach współpracy przyniosłyby korzyści różnym organom właściwym ds. bezpieczeństwa żywności, zwłaszcza w krajach o niskich i średnich dochodach, w celu zastosowania podejścia opartego na dowodach przy opracowywaniu wszelkich niezbędnych działań regulacyjnych.
Na koniec stwierdzono, że oprócz bezpieczeństwa żywności, inne obszary tematyczne, takie jak terminologia, ramy regulacyjne, aspekty żywieniowe, percepcja i akceptacja konsumentów (w tym smak i przystępność cenowa) są równie ważne, a być może nawet ważniejsze w kontekście wprowadzania tej technologii na rynek.
W ramach konsultacji eksperckich, które odbyły się w Singapurze w dniach od 1 do 4 listopada ubiegłego roku, FAO ogłosiła otwarte globalne zaproszenie do zgłaszania kandydatur ekspertów w okresie od 1 kwietnia do 15 czerwca 2022 r. Celem było utworzenie grupy ekspertów posiadających wiedzę specjalistyczną i doświadczenie w różnych dziedzinach.
Zgłosiło się łącznie 138 ekspertów, a niezależny panel selekcyjny dokonał przeglądu i oceny zgłoszeń na podstawie ustalonych kryteriów – 33 kandydatów zostało zakwalifikowanych. Spośród nich 26 wypełniło i podpisało formularz „Oświadczenia o zachowaniu poufności i deklaracji interesów”, a po ocenie wszystkich ujawnionych interesów, kandydaci, u których nie stwierdzono konfliktu interesów, zostali wymienieni jako eksperci, natomiast kandydaci z odpowiednim doświadczeniem w tej dziedzinie, u których można było podejrzewać potencjalny konflikt interesów, zostali wymienieni jako osoby kompetentne.
Ekspertami panelu technicznego są:
lAnil Kumar Anal, profesor, Azjatycki Instytut Technologiczny, Tajlandia
William Chen, profesor i dyrektor nauk o żywności i technologii, Nanyang Technological University, Singapur (wiceprzewodniczący)
Deepak Choudhury, starszy naukowiec ds. technologii bioprodukcji, Instytut Technologii Bioprzetwarzania, Agencja ds. Nauki, Technologii i Badań, Singapur
lSghaier Chriki, profesor nadzwyczajny, Institut Supérieur de l'Agriculture Rhône-Alpes, badacz, Narodowy Instytut Badawczy Rolnictwa, Żywności i Środowiska, Francja (wiceprzewodniczący grupy roboczej)
lMarie-Pierre Ellies-OURy, adiunkt, Institut National de la Recherche Agronomique et de L'Environnement i Bordeaux Sciences Agro, Francja
Jeremiah Fasano, starszy doradca ds. polityki, Agencja ds. Żywności i Leków Stanów Zjednoczonych, USA (przewodniczący)
lMukunda Goswami, główny naukowiec, Indyjska Rada Badań Rolniczych, Indie
William Hallman, profesor i kierownik, Uniwersytet Rutgersa, USA
lGeoffrey Muriira Karau, dyrektor ds. zapewnienia jakości i inspekcji, Biuro Norm, Kenia
lMartín Alfredo Lema, biotechnolog, National University of Quilmes, Argentyna (wiceprzewodniczący)
lReza Ovissipour, adiunkt, Virginia Polytechnic Institute and State University, USA
lChristopher Simuntala, starszy inspektor ds. bezpieczeństwa biologicznego, Krajowy Urząd ds. Bezpieczeństwa Biologicznego, Zambia
lYongning Wu, główny naukowiec, Narodowe Centrum Oceny Ryzyka Bezpieczeństwa Żywności, Chiny
Czas publikacji: 04.12.2024